Pakiet SLIM VAT 2
W dniu 1 października 2021 roku wejdzie w
życie nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług, tzw. pakiet SLIM VAT 2. Jest to kilkanaście zmian modyfikujących rozliczenia podatku od towarów i
usług. Poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany:
Zmiany w uldze na złe długi
Modyfikacje w zakresie stosowania
ulgi na złe długi w VAT są próbą dostosowania polskiego systemu prawa do
orzeczenia Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 października 2020 r.
w sprawie C-335/19. TSUE orzekł o niezgodności z unijnymi przepisami wymogów, od których
uzależniona była możliwość obniżenia podstawy opodatkowania. Sporny warunek dotyczył statusu dłużnika. Krajowe przepisy wymagały, by dłużnik był
zarejestrowanym podatnikiem VAT oraz nie był w trakcie likwidacji lub w trakcie
postępowania upadłościowego.
Po nowelizacji skorzystanie z
ulgi na złe długi będzie możliwe, jeżeli, na dzień poprzedzający dzień
złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokona korekty, będzie on
zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT;
Natomiast jeżeli dostawa towaru lub
świadczenie usług odbywa się na rzecz podmiotu innego niż czynny podatnik
VAT.:
- wierzytelność musi zostać stwierdzona
prawomocnym orzeczeniem sądowym oraz została skierowana na drogę postępowania
egzekucyjnego, lub
- wierzytelność musi zostać wpisana do rejestru długów
prowadzonego na poziomie krajowym, lub
- wobec dłużnika ogłoszono upadłość
konsumencką.
Wydłużony został termin na
skorzystanie z ulgi na złe długi z dwóch do trzech lat. Okres ten należy liczyć
od końca roku, w którym została wystawiona faktura dokumentująca wierzytelność.
Zmiany w odliczeniach VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) oraz od importu usług
Nowe przepisy są sposobem na wdrożenie przez ustawodawcę wniosków płynących z uzasadnienia wyroku C-895/19. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że niezgodne z Dyrektywą VAT były obowiązujące dotychczas przepisy umożliwiające odliczenie VAT naliczonego od importu usług oraz WNT, pod warunkiem rozliczenia podatku należnego w deklaracji podatkowej w okresie trzech miesięcy od końca miesiąca, w którym wobec tych transakcji powstał obowiązek podatkowy.
Zgodnie z treścią nowelizacji, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym wobec nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy. Warunkiem jest, uwzględnienie przez podatnika kwoty podatku należnego z tytułu danego nabycia w deklaracji podatkowej, w której będzie on obowiązany rozliczyć ten podatek.
Zmiany w korektach rozliczeń VAT "na bieżąco"
Dotychczasowe przepisy pozwalały na dokonywanie odliczenia VAT w okresie otrzymania faktury lub w jednym z trzech kolejnych okresów rozliczeniowych. Jeśli podatnik nie dokonał odliczenia "na bieżąco", możliwość dokonania odliczenia stawała się ograniczona do korekty deklaracji podatkowej jedynie za okres, w którym powstało prawo do odliczenia VAT naliczonego, tj. w miesiącu lub kwartale otrzymania faktury. .
Podatnik będzie mógł pomniejszać VAT należny o VAT naliczony poprzez korektę deklaracji za okres, w którym powstało prawo do odliczenia VAT, oraz za jeden z kolejnych trzech okresów rozliczeniowych po okresie rozliczeniowym, w którym powstało to prawo.
Uwolnienie środków z rachunku VAT
Od 1 października 2021 r.
- podatnik będzie mógł wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o wydanie zgody na wypłatę środków zdeponowanych na rachunku technicznym. We wniosku podatnik musi wskazać numer rachunku VAT, z którego doszło do przekazania środków na rachunek techniczny oraz podać wartość środków przeznaczonych do wypłaty z rachunku technicznego. Jeżeli podatnik nie posiada zaległości podatkowych, oraz jeśli nie istnieje uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane, naczelnik urzędu skarbowego w terminie 60 dni od dnia otrzymania wniosku wyda zgodę w formie postanowienia, w którym określa wysokość środków przeznaczonych do wypłaty. Podkreślić należy, że z wnioskiem o uwolnienie środków z rachunku technicznego będzie mógł wystąpić także podmiot niebędący podatnikiem podatku od towarów i usług, nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, którego środki zostały przekazane na rachunek techniczny.
- podatnicy będą mogli wykonywać przelewy pomiędzy własnymi rachunkami VAT, również rachunkami prowadzonymi przez różne banki.
Od 1 stycznia 2022 r. poszerzony zostanie katalog możliwych sposobów przeznaczenia środków środków znajdujących się na rachunku VAT, o możliwość opłacania z tego rachunku składek na ubezpieczenie rolników, przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i odprowadzających składki do Kasy Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych.
Transakcje łańcuchowe w eksporcie towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (WDT)
Sprecyzowano okoliczności dostaw którym, począwszy od 1 października 2021 r. należy przypisywać wysyłkę lub transport w transakcjach łańcuchowych w przypadku eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Zgodnie z nowelizacją, jeżeli w ramach transakcji łańcuchowej towary są wysyłane lub transportowane z terytorium kraju na terytorium państwa trzeciego lub z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego przez:
a) pierwszego dostawcę - wysyłkę lub transport przyporządkowuje się jego dostawie.
b) ostatniego nabywcę - wysyłkę lub transport przyporządkowuje się dostawie dokonanej do tego nabywcy.
Skutki Brexitu
W konsekwencji opuszczenia w dn. 1 stycznia 2021 r. Unii Europejskiej przez Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, dostawy oraz przemieszczenia towarów między Polską a Wielką Brytanią podlegają przepisom odnoszącym się do eksportu i importu towarów.
Wyjątkiem jest terytorium Irlandii Północnej, gdzie pozostają w mocy unijne regulacje dotyczące podatku VAT w odniesieniu do towarów.
Od dnia 1 stycznia 2021 r. w zakresie transakcji towarowych Irlandię Północną należy traktować jako terytorium Unii Europejskiej, a podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowych dostaw lub nabyć towarów na terytorium Irlandii Północnej należy traktować jako podatników unijnych. Z kolei transakcje usługowe przeprowadzane z podmiotami z Wielkiej Brytanii oraz Irlandii Północnej należy rozpoznawać jako transakcje z podmiotami z państw nienależących do Unii Europejskiej. W konsekwencji, dostawy towarów podatników z Irlandii Północnej od 1 stycznia 2021 r. należy weryfikować za pomocą specjalnego, unijnego numeru identyfikacyjnego VAT UE, poprzedzonego kodem "XI" - (w przypadku tych transakcji nie należy stosować brytyjskiego numeru VAT UE poprzedzonego prefiksem "GB"). Polski ustawodawca w odpowiedzi na powyższe zmiany poszerzył zapisy dotyczące "państwa członkowskiego" oraz "terytorium Unii Europejskiej" o zapisy dotyczące Irlandii Północnej w zakresie określonym w protokole IE/NI. Z definicji "Unii Europejskiej" usunięto zapisy dotyczące terytoriów UK (Wyspa Man, Wyspy Normandzkie oraz Gibraltar).